Historia niezwykłej kobiety, która uratowała w czasie Zagłady 2 500 żydowskich dzieci. Specjalne wydanie książki "Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej", uzupełnione o rozdział "Życie po książce".Tom, który przedstawiamy Czytelnikom, jest pierwszą książką o Irenie Sendlerowej. Jej biografia jest piękna i heroiczna, budująca i przejmująca. Książka Anny Mieszkowskiej dokładnie i szczegółowo pokazuje dzieła i czyny, prace i dnie, ujawnia niezwykły format moralny tej wspaniałej postaci. Tylko ktoś najwyższej ludzkiej klasy mógł dokonać czegoś tak ogromnego, jak uratowanie w czasie Zagłady 2500 żydowskich dzieci.Irena Sendlerowa stała się w ostatnich latach osobą publiczną, o której mówi się w artykułach i w audycjach radiowych, o której opowiada się w dokumentalnych filmach. Już teraz jest symbolem heroizmu oraz poświęcenia i wszelkie po temu ma dane, by stać się symbolem dobrych, przyjacielskich stosunków łączących społeczność polską ze społecznością żydowską.

W odległych zakątkach Generalnego Gubernatorstwa, na okupowanych ziemiach II Rzeczpospolitej, gdzie w latach trzydziestych znajdowała się największa na kontynencie żydowska diaspora, wydarzyło się coś, co niemal po osiemdziesięciu latach, wciąż wymyka się naszej percepcji - Holokaust, anihilacja polskich Żydów w niemieckich obozach śmierci. W Treblince, Bełżcu, Sobiborze, Chełmie nad Nerem, w Auschwitz i na Majdanku. I dlatego wydarzenia, które rozegrały się w pierwszej połowie 1943 roku, w najbardziej niepokornej ze wszystkich okupowanych przez Niemców stolic - w Warszawie, dla wielu Żydów po dziś dzień stanowią rodzaj światła, które rozprasza najmroczniejszy, w dziejach tego narodu, okres fizycznej eksterminacji.Bohaterski czyn zbrojny grupy bojowców z byłej dzielnicy żydowskiej, w drugim największym na świecie, po Nowym Jorku, przedwojennym skupisku społeczności żydowskiej, przeszedł do historii pod nazwą powstania w getcie warszawskim. Żydzi nie walczyli już o zachowanie. Walczyli o coś zgoła innego. Nie chcieli umierać samotnie, w ciszy i bezimiennie, pragnęli nie tylko dać odpór katom, ale przede wszystkim wysłać w świat komunikat z otchłani piekła, z wymarłego getta. W niniejszej książce autor opisuje kulisy żydowskiej walki. Stara się ukazać powstanie w getcie warszawskim z trzech perspektyw: ofiary - Żydów, oprawcy - niemieckich nazistów, jak i świadków - Polaków. Przywołuje także te wydarzenia w szerszej perspektywie czasowej, ukazując sylwetki żydowskich bohaterów, skutki i przyczyny zbrojnego zrywu, kreśląc szkic postaw polskich, analizując reakcję polskiej konspiracyjnej prasy, opisując działania podziemia, ulicy, a w końcu postawę samych Niemców.

Nie ma takiego miejsca na świecie, o którym nie można by było opowiedzieć ciekawej historii. Wystarczy tylko przez jakąś szczelinę zajrzeć w jego minione dzieje. Ale Grzybowska 6/10? Wielgachny blok z warszawskiego Osiedla za Żelazną Bramą, wybudowany "metodą monolityczną betonów wylewnych", symbol PRL-owskiego "budownictwa uspołecznionego" z czasów Gomułki? Aleksandra Domańska zagląda w szczelinę czasu - odnajduje przedwojenne budynki, które stały pod tym adresem i z detektywistyczną intuicją, przy pomocy wyszperanych drobnych artefaktów tamtego życia: rachunków za gaz, fragmentów listów, planów architektonicznych, wypisów z książki telefonicznej, a także rozmów z jedynym żyjącym świadkiem istnienia tego niewielkiego skrawka miasta, opisuje losy ich mieszkańców: małego Jurka Glassa i jego taty Mieczysława - lekarza ze szpitala św. Ducha, Salomona Graffa - właściciela składu żelaza, belek, blach i rur, Romany Wilner, jej chorowitego syna Rysia i wielu innych. Kameralnie, chwilami wręcz czule, odtwarza ich codzienność przed katastrofą wojny i towarzyszy im w getcie.

Po raz pierwszy opublikowane wstrząsające zapiski Marka Edelmana o życiu w getcie warszawskim. Wspomnienia spisane dla żony Aliny Margolis-Edelman są niezwykłym świadectwem okrucieństwa i człowieczeństwa zarazem. Znajdują się tu opisy Wielkiej Akcji, działalności Bundu, stosunków panujących w getcie, bezwzględności niemieckiego okupanta, samotności Żydów zamkniętych w getcie.Książka opracowana przez Martynę Rusiniak-Karwat została opatrzona wnikliwymi komentarzami pozwalającymi lepiej zrozumieć biografię Marka Edelmana, działalność Bundu i rzeczywistość getta warszawskiego.

W 2001 roku przyjechała do Polski grupa amerykańskich uczennic, które napisały sztukę o Polce ratującej w czasie wojny żydowskie dzieci. Z dnia na dzień po latach zapomnienia Irena Sendlerowa stała się bohaterką mediów i symbolem wszystkich tych, którzy mieli odwagę sprzeciwić się złu. Do zorganizowania pomocy potrzebny był sprawnie działający system, pieniądze i siatka zaangażowanych osób, gotowych zaryzykować życie. Jak wspominał profesor Bartoszewski, "łatwiej było znaleźć mieszkanie do przechowania skrzyni broni niż dla jednego Żyda".

Irena Sendlerowa, kobieta, która niewątpliwie robiła rzeczy wielkie, zasługujące na podziw, i to w najtrudniejszych czasach, wyłania się w tej książce powoli spośród grona ludzi, których złączył wspólny los - ratujących i ratowanych. Tych, którzy udzielali schronienia, i tych, którzy schronienia szukali. To opowieść o niezwykłych Polkach i uratowanych przez nie setkach dzieci.

Wyjątkowa, mądra, ważna książka - napisana z ogromnym szacunkiem dla prawdy historycznej i z wielką wyrozumiałością dla ludzi
Barbara Engelking

Anna Bikont opowiedziała kilkanaście skrupulatnie udokumentowanych historii osób, głównie kobiet, dla których od lata 1942 roku do końca okupacji nie było sprawy ważniejszej niż to, aby przed nieuchronną śmiercią ocalić choćby garstkę - kilkaset? kilka tysięcy? - dzieci z warszawskiego getta. W tym gronie Sprawiedliwych, co dzień narażających życie swoje i swoich bliskich, energią i talentem organizacyjnym wyróżniła się Irena Sendlerowa, i to z jej imieniem zrosła się nasza wiara w człowieka, w ludzką prawość i zdolność do poświęcenia. Wszelako w tych opowieściach jest jeszcze drugi plan, zwykle bezimienny, ale nie mniej przez to wiarygodny. To relacje o ludziach, którzy robili wszystko, aby zniszczyć to dzieło poświęcenia i aby dzieci, ich polskich opiekunów i ich kryjówki zdradzić gestapowcom czy niemieckim żandarmom, wydać na śmierć za pieniądze, ze strachu albo z czystej, bezinteresownej nienawiści, a nawet dla zabawy. Oni to zasiali w nas i utrwalili pogardę dla człowieka, przekonanie o ludzkiej zdolności do czynów okrutnych i podłych.
Jerzy Jedlicki